کاربردهای مواد شیمیایی در صنایع غذایی

کاربردهای مواد شیمیایی در صنایع غذایی، متنوع است و طیف وسیعی از افزودنی ها، طعم دهنده ها، رنگ های خوراکی، قوام دهنده ها و … را در بر می گیرند. بسیاری از مواد شیمیایی صنعتی که می شناسیم به این دلیل به مراحل فرآوری مواد غذایی اضافه می شوند تا بتوانند طعم و بافت آنها را تقویت کرده و خاصیت نگهدارندگی بیشتری به آن ببخشند. ترکیبات شیمیایی نظیر مونوسدیم گلوتامات، نیتریت سدیم و صمغ گوار، نمونه هایی از این مواد هستند.

همه مواد شیمیایی در صنایع غذایی، سالم و بی خطر هستند اما ممکن است برخی از ترکیباتی که به عنوان افزودنی استفاده می شوند در دراز مدت، اثرات جانبی مضر داشته باشند. با این حال توجه داشته باشید که همه تولید کنندگان مواد غذایی صنعتی، در راستای حفظ بهداشت و سلامت مصرف کنندگان عمل می کنند و هیچ ماده شیمیایی سمی یا خطرناک در فرآوری ها استفاده نمی شود.

از انواع کیک و بیسکوئیت و غلات صبحانه گرفته تا بستنی ها، گوشت نیمه آماده، انواع برگر و سوخاری ها و صدها محصول غذایی دیگر، کم و بیش دارای انواع مواد شیمیایی در صنایع غذایی هستند. جای هیچ نگرانی نیست! این مواد شیمیایی در گرید خوراکی استفاده می شوند و دارای گواهی استاندارد، آنالیز و برگه ایمنی هستند.

بیشتر بخوانید: با افزودنی های مهم صنایع غذایی آشنا شویم

دلیل استفاده از مواد شیمیایی در صنایع غذایی چیست؟

مواد غذایی که در صنایع تولید می شوند باید در دراز مدت، طعم و رنگ و کیفیت خود را حفظ کنند؛ به همین دلیل است که استفاده از انواع مواد شیمیایی در صنایع غذایی ضرورت دارد. محصولات غذایی فرآوری شده دارای قند و نمک و چربی بالایی هستند و بسیاری از مواد طعم دهنده و رنگ ها به آن افزوده می شود. این خوراکی ها برای ماندگاری بیشتر در داخل بسته بندی، نیاز به برخی افزودنی های شیمیایی دارند.

از طرفی دیگر، عملیات مختلفی در یک کارخانه صنایع غذایی در فرآیند تولید بر روی مواد غذایی صورت می گیرد. کارهایی از جمله آسیاب کردن، خیساندن، پخت، انجماد، کنسرو کردن، مخلوط کردن، طعم دار کردن، برای تولید مواد و محصولات غذایی باید انجام گیرند. هر محصول به واسطه اضافه کردن مواد شیمیایی افزودنی ها، طعم دهنده ها، رنگ های مصنوعی خوراکی، مواد مغذی، نمک، چربی ها و …، خوشمزه تر و زیباتر می شوند.

برخی از مواد شیمیایی در صنایع غذایی به این علت به محصولات فرآوری اضافه می شوند تا کیفیت بافت مواد خوراکی، ویتامین ها و مواد معدنی ذاتی آنها را حفظ کنند. میوه ها و سبزیجات کنسرو شده، ترشیجات و مرباها، نمونه های از این مواد غذایی هستند.

بیشتر بخوانید: آموزش ترکیبات آلی فرار

متداول ترین کاربردهای مواد شیمیایی در صنایع غذایی؛ با ذکر مثال

۱- مونوسدیم گلوتامات: افزودن این ماده شیمیایی در گرید خوراکی به مواد غذایی می تواند طعم آنها را بهبود دهند و کیفیت را بالاتر ببرد.

۲- رنگ های خوراکی: این مواد شیمیایی در صنایع غذایی، ساختار منحصر به فردی دارند، در آب محلول هستند و برای تولید انواع شیرینی ها، شکلات، کیک و …، برای ایجاد رنگ های جذاب و مشتری پسند در خوراکی ها به کار می روند. این رنگ ها سالم و بهداشتی هستند و هیچ ضرری ندارند.

۳- نیتریت سدیم: این یک نمک سدیم دار است که بسیار در صنایع فرآوری محصولات گوشتی کاربرد دارد. سدیم نیتریت می تواند از رشد قارچ ها و باکتری ها در محصولات بسته بندی گوشتی جلوگیری کند.

۴- صمغ گوار: این یک ترکیب آلی با زنجیره های بلند هیدرکربنی است که معمولاً نقش بایندر یا اتصال دهنده بافت در مواد غذایی را بر عهده دارد. از صمغ گوار برای ایجاد غلظت مناسب در محصولات غذایی استفاده می شود.

۵- شربت فروکتوز: فروکتوز نوعی شیرین کننده مصنوعی است که برای تولید انواع شیرینی ها و نوشیدنی ها در صنایع غذایی کاربرد دارد.

۶- بنزوآت سدیم: این ترکیب آلی سدیم دار، در صنایع غذایی برای تولید نوشیدنی های گازدار و انواع سس ها و چاشنی ها با خاصیت اسیدی استفاده می شود و نقش نگهدارنده دارد.

۷- کاراگینان: این یک ترکیب مشتق شده از جلبک دریایی است که به عنوان یک امولسیفایر، تغلیظ کننده و نگهدارنده در صنایع غذایی به کار می رود.

۸- آسکوربیک اسید (ویتامین C): اسید آسکوربیک به طور گسترده در صنایع غذایی برای حفظ رنگ و طعم طبیعی میوه ها و سبزیجات کاربرد دارد.

۹- دی بوتیل هیدروکسی تولوئن (BHT): این یک ترکیب آلی است که برای جلوگیری از ترشیدگی اکسیداتیو، در فرآیند تولید چربی ها و روغن ها استفاده می شود.

۱۰- لسیتین: این یک ترکیب گرید خوراکی است که در صنایع غذایی برای تولید انواع شکلات، مارگارین و محصولات طبخ شده، نقش امولسیفایر را دارد.

۱۱- مونوگلیسیرید – دی گلیسیرید: هر دو ترکیب جزو مواد شیمیایی در صنایع غذایی هستند و برای بهبود بافت و قوام بهتر استفاده می شوند.

۱۲- زانتان (صمغ زانتان): این ترکیب، یک پلی ساکارید است و در صنایع غذایی برای تولید انواع سس سالاد، سس ها و بستنی استفاده می شود.

۱۳- آسپارتام: یکی از معروف ترین مواد شیمیایی در صنایع غذایی، آسپارتام است. این ماده در واقع یک شیرین کننده کم کالری محسوب می شود که برای تولید نوشابه های رژیمی و محصولات بدون قند کاربرد دارد.

۱۴- اسید استیک: این یک اسید آلی است که برای تولید انواع ترشیجات به عنوان طعم دهنده مورد استفاده قرار می گیرد.

۱۵- جوش شیرین (بی کربنات سدیم): این ماده یکی از پرکاربردترین مواد شیمیایی در صنایع غذایی است و برای تهیه انواع خمیر، پخت نان، شیرینی ها، کیک و … کاربرد دارد.

۱۶- سیلیکات کلسیم: این یک نمک معدنی پرکابرد در تولید محصولات غذایی لبنی و چاشنی ها است.

جمع بندی و نتیجه گیری

استفاده از انواع مواد شیمیایی گرید خوراکی در صنایع غذایی با رعایت موارد کاربردی، طبق استانداردها هیچ ضرری ندارد. تولید کنندگان برای ارائه محصولات غذایی باکیفیت و خوش طعم از بهترین مواد اولیه استفاده می کنند. مطمئن باشید که همه مواد غذایی در صنایع، از فیلتر آزمایشگاه های کنترل کیفیت عبور می کنند تا سلامت شما را تضمین نمایند. با خرید مواد شیمیایی باکیفیت می توانید سلامت محصولات کارخانه مواد غذایی خود را حمایت کنید.